تحلیل قرآنی حجاب زن از منظر امام خامنه ایبهروز محمدی* چکیده:حجاب یکی از مهم ترین ارزش های دین مبین اسلام است که به زنان اجازه می دهد با حفظ جایگاه انسانی خود در فعالیت های اجتماعی نقش کارآمد داشته باشند. مسلماً زن بدون حجاب نمی تواند آزادی، کرامت و آرامش خود را پاس بدارد و حضور او مفید و سازنده نخواهد بود، امروز هم مسئله حجاب و رابطه حکومت باحجاب، امری چالشی شده و نیازمند تحقیق و بررسی است، به غیراز آیات و روایات اسلامی، اندیشمندان مسلمان و بزرگان معاصر، افرادی بوده و هستند، ازجمله مقام معظم رهبری که با نگاهی جامع ومانع، به مسئله زن و حجاب زن آموزه های نابی درباره حجاب در اختیار جامعه قرار داده اند، که قطعاً این نظرات راهگشا و قابل استفاده کاربردی است. هدف از این پژوهش، تحلیل قرآنی حجاب از منظر مقام معظم رهبری است که از روش کتابخانه ای به شیوه توصیفی تحلیلی و اسنادی صورت گرفته و یافته های تحقیق حاکی از آن است که ایشان حجاب را امری شرعی و سپس عقلی می دانند و آن را موجب حفظ زن و آن را سازگار با طبیعت زن و بی حجابی را حرکتی به سوی خلاف طبیعت زن معرفی می کنند.کلیدواژه ها: مقام معظم رهبری، حجاب، قرآن، زن

جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلی ترین رکن محور مقاومت در طول سالیان سال همواره در خط مقدم مقابله با سلطه گری آمریکا و مقابله با تجاوزگری و توسعه طلبی رژیم صهیونیستی و یاری و کمک به ملت های مظلوم منطقه بوده است و هرروز نیز بر توان بازدارندگی خود و یاری رساندن به اعضای محور مقاومت افزوده است. بی تردید بخش عمده ای از تحولات منطقه متأثر از انقلاب و سیاست های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بوده است. در این میان شخصیت مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به عنوان سکاندار انقلاب و رهبر و تئوری پرداز و تصمیم ساز نظام، نقش بی بدیلی است. درعین حال مقوله مقاومت اسلامی به عنوان یکی از شاخصه ها و ارکان انقلاب اسلامی در نگاه معظم له یک نگاه اعتقادی و قرآنی است، بدین معنا که مقاومت درراه حق، متضمن تحقق وعده های الهی و پیروزی جبهه حق در برابر لشکریان باطل است. بنابراین با عنایت به جایگاه ولایت فقیه در انقلاب اسلامی و تسلط معظم له به مسائل محور مقاومت، نقش ایشان در تقویت و رشد بنیه دفاعی- نظامی جبهه مقاومت نقش بسزایی است. هدف اصلی این مقاله تبیین نقش فرمانده معظم کل قوا در هدایت و رهبری جبهه مقاومت می باشد تا بر اساس آن اقدامات تقویت بنیه دفاعی و نظامی جبهه مقاومت توسط دولت ها و گروه ها و نهضت ها هدایت شوند. این تحقیق از نوع کاربردی است و چون الگوی تحقیق مورد کاربرد در نیروهای مسلح و محور مقاومت بوده بنابراین کاربردی می­باشد. این پژوهش با رویکرد کیفی است و ازآنجایی که این مقاله در پی تبیین نقش مقام معظم رهبری((مد ظله العالی)در هدایت و رهبری جبهه مقاومت است؛ بنابراین از روش توصیفی- تبیینی (اکتشافی) و با ابزار تحلیل داده بنیاد استفاده گردید. لذا بر طبق نتایج تحقیق، راهبردها و پیامدهای هدایت و رهبری فرمانده معظم کل قوا در جبهه مقاومت به شرح ذیل می باشند: 1-راهبردها: ایستادگی و استقامت، آمادگی و بصیرت، ایجاد اقتدار بازدارنده؛ 2-پیامدها: رشد و توسعه فرهنگ مقاومت در منطقه، توسعه خود اتکایی و نفی امنیت وارداتی در منطقه.

هدف این پژوهش، شناخت رهیافت های حضرت امام خامنه ای در خصوص الگوی پیشرفت است. برای این منظور از تحلیل محتوای (کمی و کیفی) و روش داده بنیاد استفاده شده است. برای شناسایی عوامل، ابتدا به مجموعه بیانات و مکتوبات امام خامنه ای مراجعه و در مرحله بعد با به کارگیری روش نظریه پردازی داده بنیاد، تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها در روش نظریه داده بنیاد، سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی را شامل می شود. هم زمان با جمع آوری داده ها، تجزیه وتحلیل داده ها انجام و با بخش بندی داده ها و اطلاعات، مفاهیم و مقوله ها شکل گرفت. یافته های این تحقیق حاکی از آن است از منظر حضرت امام خامنه ای، عواملی ازجمله: «فرهنگ، احساس عزت، انگیزش دینی و ایمان به خدا، احیای هویت، کار چالشی، آزادی فکرها، رشد علمی، تحول، عزم ملی، اعتمادبه نفس، احساس مسوولیت نسبت به آینده، مبارزه با فساد، تعریف دیدگاه و تصویرسازی آینده، مرعوب پیشرفت غرب نشدن، امنیت، نیروی انسانی مستعد، انسجام و استحکام درونی» از مولفه های اصلی پیشرفت محسوب می شوند و «اعتلای معنوی، ممانعت از نفوذ بیگانگان و دشمنان، رفاه مردم، همزیستی مهربانانه، اعتلای اخلاق، برقراری عدالت، امنیت مردم، تحول، رشد علمی» از نتایج و پیامدهای پیشرفت هستند. همچنین، پیشرفت مطلوب دارای شاخص هایی از قبیل: «رشد علمی، پیشرفت در سایه اسلام، پیشرفت همراه عدالت، تعادل دنیا و آخرت» است.

مفهوم فرهنگ ازجمله پرکاربردترین واژه­ ها در زندگی فردی یا اجتماعی انسان است و به دلیل ماهیتِ بینشی و گسترش بالای تأثیر این واژه در تمام عرصه­ های رفتاری انسان، نمی­ توان حد و حدود مشخصی برای کاربرد این مفهوم قائل شد. می توان گفت گستردگی معنایی و شمول این مفهوم بر تمام امور انسانی و پدیده­ های اجتماعی سیطره کامل داشته و امور فردی، اجتماعی و. . . توسط آن توصیف، تشریح و تبیین می شود. به همین جهت شاهد آن هستیم که به تناسب مراتب انسانی و اجتماعی، تعریف ها و ویژگی های مختلفی از این مفهوم ارائه شده است؛ زیرا افراد با توجه به مبانی(انسان شناسی، معرفت­ شناسی، هستی­ شناسی) و نوع استفاده و کاربرد موردنظرشان، این مفهوم را تعریف و طبقه بندی می کنند؛ بنابراین در انتخاب هر نوع تعریفی از فرهنگ باید ربطِ تعریف با مبانی معرفتی و موضوع مورد مطالعه مدنظر قرارگیرد. شناخت مقوله فرهنگ و گرایش های فرهنگی، نقاط ضعف وقوت فرهنگی، ترسیم حد مطلوب فرهنگ، از اقدامات اساسی و مهمی است که به منظور حراست وصیانت از هویت فرهنگ ملی و دینی کشور ضروری است. براین اساس بهره­ گیری از آراء واندیشه مقام معظم رهبری() برای شناخت جامع مفهوم فرهنگ و مؤلفه­ های آن، می تواند به غنای علمی و اندیشه­ ای مقولة فرهنگ افزوده و با ارتقاء کیفی بحث به تکمیل ادبیات در حوزه فرهنگ کمک نماید. محقق دراین پژوهش به دنبال شناخت و تبیین فرهنگ اصیل اسلامی از منظر امام خامنه ای()با توجه به تاثیراتی که در حفظ و صیانت از هویت ملی و دینی جمهوری اسلامی ایران دارد، می باشد.

در طول چند دهه از زعامت امام خامنه ای به عنوان ولی فقیه و فرماندهی کل قوا، یکی از ویژگی های برجسته ایشان ایجاد نیروهای مسلح مقتدر و پا در رکاب برای حفاظت منافع ملی و منطقه ای بوده است. و شکی نیست که این توفیق عظیم، محصول مبانی فکری معظم له که ریشه در قرآن کریم دارد، می باشد. از این رو با بررسی مبانی قرآنی مدیریت ایشان در نیروهای مسلح می توان تفاوت مبانی مدیریت و فرماندهی برخواسته از متن قرآن و آموزه های دینی با مدیریت رایج در تربیت نیروی انسانی را مشخص نمود. بر این اساس هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و تحلیل « شاخص های قرآنی مدیریت امام خامنه ای در نیروهای مسلح » می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای و مطالعه اسناد و مدارک بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که فرماندهی و مدیریت مبتنی بر قرآن، در عصر پیچیده کنونی با توجه به شاخص هایی همچون ایمان و عمل صالح، بازدارندگی فعال، نبرد نامتقارن، اشراف فرماندهی، حضور فعال روحانیون در نیروهای مسلح، ارزش شمردن شهادت در راه خدا، تکیه بر توان معنوی و حضور مردم که همه جلوه هایی از دستور قرآن کریم مبنی بر ایمان و کارامدی مدیران و فرماندهان است کاملاً کارآمد و اثربخش بوده و عامل برترساز کشور در عرصه های نظامی و دفاعی و عنصر بسترساز در سایر عرصه ها می باشد.

نیل به سبک زندگی مطلوب یکی ازمهمترین اهداف انقلاب اسلامی است که مقام معظم رهبری (دامت برکاته) درحوزه نظروعمل به نظریه پردازی درزمینه سبک زندگی و بیان شاخصه های آن پرداخته است باتوجه به این که سبک زندگی مطلوب قرآنی با فطرت انسانها سازگاربوده ودرنهادانسانها می باشد یکی ازمهمترین مسائل چالش برانگیز مطرح درجامعه امروزاست لذاضروری است دیدگاه مقام معظم رهبری با مستندات قرآنی مورد تجزیه وتحلیل قرارگیرد نویسنده بامراجعه به آثاررهبری وآیات قرآن واقوال مفسران بااستفاده ازروش توصیفی-تحلیلی به بررسی و مستند سازی موضوع یاد شده پرداخته است. یافته های نشان می دهد مقابله با ترویج سبک زندگی غربی ازضروریات مسلم و ازمسلمات مضامین قرآنی می باشدکه اهمیت شناخت آن و راهکارهای مقابله با آن را نشان می دهد خداوند درآیات متعدد به مسلمانان دستور می دهد ایمان خود تقویت کنید، به حقوق دیگران تجاوز نکنید، محبت و موده، رفتار و گفتار باید مطابقت داشته باشد چرا که تنها راه سعادت آحاد جامعه در گرو تقویت ایمان و پرهیز از تقلید کورکورانه از الگوهای غلط می باشد و موفقیت در این مسیر منوط به تلاش مداوم و مستمر نخبگان و فرهنگ سازان جامعه می باشد که مقام معظم رهبری درطول سالیان متمادی درسخنرانی های مختلف به برخی از این مولفه های سبک زندگی از قبیل محبت، موده، چشم پوشی از اشتباهات دیگران و مطابقت رفتار با گفتار تاکیدکردند و توجه به این مولفه ها تاثیر به سزایی در سبک زندگی افراد می تواند داشته باشد

بحث انتظار، جامعه منتظر و زمینه ساز، دو موضوع مهم دینی برگرفته از اندیشه مهدویت و تحقق بخش آرمان های متعالی آن است. تشکیل حکومت عدل جهانی حضرت مهدی(عج) نیاز به بسترهای مناسبی دارد که جامعه منتظر، مهم ترین نقش را در این راستا ایفا می نماید. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی الگوی مطلوب جامعه منتظر و زمینه ساز از منظر امام خامنه ای و تبیین آن ها با آیات تدوین شده است. وهدف از این پژوهش واکاوی شاخصه ها و ساحت های اندیشه امام خامنه ای در عرصه الگوی مطلوب جامعه منتظر بوده؛ و یافته های این پژوهش؛ از دیدگاه امام خامنه ای را در ابعاد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عبارتند از: انس با منابع اسلامی، ترویج رویش های هنری، مجاهدت فرهنگی، احتراز از فرهنگ غرب، سیاست دینی، سیاست بر محور ولایت، مشارکت سیاسی مردم، تسلیم ناپذیری در برابر طاغوت، استقلال، عدالت، فسادستیزی، عدالت اجتماعی و... لذا در این پژوهش ، مؤلفه های هر بخش از منظر امام خامنه ای تبیین گردیده تا در شناخت اولویت ها، برنامه ریزی ها و فعالیت های اجتماعی، دقت کافی و اهتمام جدی صورت پذیرد و وصول به اهداف سریع تر انجام شود.